In 2016 werden de ochtendfiles op de Vlaamse snelwegen amper langer, maar de avondfiles zijn gemiddeld wel gegroeid. De gemiddelde avondfile werd 16 km langer en telt nu 121 km.
De ringwegen rond Antwerpen en Brussel blijven dé grootste knelpunten: tijdens de avondspits zijn ze goed voor 52 procent van alle files.
‘En er bestaat geen wondermiddel om de files weg te toveren’, zegt Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Ben Weyts. ‘De enige manier om opnieuw perspectief te creëren is investeren. Daarom gaan we recordbedragen investeren in de weg, maar nog meer in de alternatieven voor de auto.’
Het Vlaams Verkeerscentrum schetst in het jaarrapport Verkeersindicatoren de evolutie van het snelwegverkeer. De cijfers werden verzameld op basis van objectieve gegevens, afkomstig van de verkeersinformatie van de operatorzaal van het Verkeerscentrum én ruim 4.300 dubbele tellussen in het wegdek.
Het verkeer op de Vlaamse snelwegen is in 2016 opnieuw toegenomen, met +0,8 procent op werkdagen en +1,4 procent op zaterdagen. Die toename is volledig te wijten aan de groei van het autoverkeer, want de groei van het vrachtverkeer is gestagneerd in 2016.
Die trendbreuk is zichtbaar vanaf april, meteen na de invoering van de kilometerheffing voor vrachtwagens. Het autoverkeer viel alleen licht terug in de maand april (-0,5 procent), mogelijk als gevolg van de aanslagen van 22 maart.
De gemiddelde ochtendfile op werkdagen (zo’n 145 km lang) is nauwelijks langer geworden in 2016, maar de file in de avondspits is wel een pak langer geworden: van 105 km in 2015 naar 121 km in 2016. De toename van de avonddrukte is algemeen en doet zich voor in alle maanden. Er is duidelijk sprake van oververzadiging, die het wegennet extra kwetsbaar maakt. Zodra er één incident of accident gebeurt, loopt het verkeer helemaal vast.
R0 en R1 grootste pijnpunten
De ringwegen rond Antwerpen en Brussel blijven de grootste pijnpunten. In de avondspits zijn ze goed voor 52 procent van alle files. Met uitzondering van 1 wegsegment is de hele top 40 van drukste wegstukken te vinden op de R1 en de R0. De twee ringwegen domineren ook de top 40 van meest verzadigde wegvakken. De zone bij het UZ Jette op de RO is het meest verzadigde snelwegstuk van heel Vlaanderen. De files nemen ook hier verder toe. Alleen al in Antwerpen is de filezwaarte (de combinatie van filelengte én fileduur) tijdens de avondspits met meer dan 22 procent gestegen in 1 jaar tijd. Omdat de avondfile rond Brussel in 2016 ‘maar’ groeide met 7 procent, is de filezwaarte in Antwerpen op dagbasis nu groter dan in de regio Brussel.
Recordinvesteringen
Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Ben Weyts is zich bewust van de ernst van de situatie op onze wegen en heeft een ambitieus Werkplan klaar. Nog tot het eind van deze regeerperiode in 2019 wordt een recordbedrag van 5,8 miljard euro geïnvesteerd in de Vlaamse mobiliteit. Het merendeel van die middelen gaat naar de alternatieven voor de auto: de fiets (300 miljoen euro, +25 procent), het openbaar vervoer (816 miljoen euro, +43 procent) en de waterwegen (2,25 miljard euro, +17 procent). ‘We investeren nu, in tijden van besparingen, veel meer dan we vroeger deden in tijden van budgettaire overschotten’, stelt Weyts vast. ‘We gaan de alternatieven nog aantrekkelijker maken, zodat meer mensen verleid worden om over te schakelen.’
Er wordt ook fors extra geïnvesteerd in onze weginfrastructuur (2,7 miljard, +37 procent). Dat is dan nog gerekend zonder de grote kosten voor de investeringsprojecten die zich specifiek richten op de grootste probleemgebieden: de Oosterweelverbinding in Antwerpen (3,5 miljard euro) en de herinrichting van de Ring rond Brussel (1,5 miljard euro). Het budget gaat onder andere naar extra spitsstroken (tussen Lummen en Beringen, tussen Wilsele en Aarschot en tussen Groot-Bijgaarden en Affligem) en de optimalisering van bestaande wegen die worden omgebouwd naar snelwegen (de N49, de N203a en de A12). Er wordt ook gewerkt aan onder meer de R4, de R8 en de N8.
‘De investeringsbudgetten voor alle vormen van vervoer stijgen naar een historisch hoog peil’, zegt Weyts. ‘Filerecords vragen om recordinvesteringen.’
Het volledige rapport Verkeersindicatoren 2016 van het Verkeercentrum is na te lezen op www.verkeerscentrum.be
