‘We hebben de conjunctuur mee. Dus als het nu niet lukt met duaal leren, lukt het nooit meer', aldus minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) en minister van Werk en Economie Philippe Muyters (N-VA).
Voka-Kamer Van Koophandel Antwerpen-Waasland organiseerde een debatavond over duaal leren. Het debat vond plaats bij Bilfinger ROB in Zwijndrecht, een van de zeven bedrijven die in 2017 deelnamen aan het pilootproject duaal leren van de Antwerps-Wase Kamer.
Samen met twee scholen en zeven industriële bedrijven voerde Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland het voorbije schooljaar drie proefprojecten uit als opstap naar duaal leren, waarbij leerlingen meer dan de helft van de tijd les krijgen op de werkvloer. Vanuit deze ervaring formuleerden de bedrijven tien concrete beleidsaanbevelingen om de invoering van het duaal leersysteem te vergemakkelijken en te versnellen. Die aanbevelingen overhandigde gedelegeerd bestuurder van de Kamer, Luc Luwel, dinsdag persoonlijk aan de bevoegde ministers Hilde Crevits en Philippe Muyters.
‘De industrie in onze regio kampt al jaren met dezelfde knelpuntvacatures voor productieoperatoren, lassers en onderhoudstechnici. Daarom hebben we in 2017 met eigen middelen het voortouw genomen met proefprojecten rond duaal leren’, aldus Luc Luwel. ‘Zowel in Antwerpen als in het Waasland stonden zeven grote bedrijven klaar, om samen 40 leerlingen te begeleiden uit het technisch- en beroepssecundair onderwijs.’
Naast Bilfinger ROB ging het om Actemium (VINCI Energies), Boost Nutrition, Cargill, Monsanto, SVK en Umicore. Onder regie van de Kamer vormden ze samen met het Stedelijk Lyceum Meir en het GTI Beveren een coalition of the willing om een heel schooljaar de mogelijkheden van duaal leren te verkennen.
Directe dialoog
Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits en Vlaams minister van Werk en Economie Philippe Muyters gingen dinsdag rechtstreeks in dialoog met de deelnemers van deze projecten.
De discussie spitste zich vooral toe op het statuut van de leerling in zo’n duaal systeem. De Kamer vreest dat een betaald statuut of een leervergoeding een serieuze hypotheek kan leggen op het voortbestaan van duaal leren. ‘Zowel de bedrijven als scholen uit onze proefprojecten legden er dinsdag ook de nadruk op dat de leermomenten op het bedrijf vooral op competentieverwerving en niet op productiviteit gericht zijn. In die zin vinden ze een leervergoeding geen goed signaal naar leerlingen en ouders toe’, licht Luwel een van de aanbevelingen toe.
Beide ministers wezen erop dat het al dan niet toekennen van een leervergoeding gekoppeld wordt aan een minimum aantal uren op de werkvloer en dat er ook een aantal financiële tegemoetkomingen voorzien wordt voor de bedrijven.
De ministers beloofden rekening te houden met de bemerkingen en de beleidsaanbevelingen. Dit schooljaar zijn er in Vlaanderen 400 leerlingen uit het TSO en BSO die les krijgen in een duaal systeem. In 2019 wordt dit aantal meer dan verdubbeld.
Tien concrete beleidsaanbevelingen
Het decreet duaal leren wordt in de loop van de volgende maanden besproken in het Vlaams parlement. Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland formuleerde daarom 10 beleidsaanbevelingen om de invoering van het duaal leersysteem te versnellen.
1. Geef voorrang aan technische sense- en specialisatiejaren
Wegens praktische haalbaarheid met studenten van 18+ (arbeidsrijpheid, betere mobiliteit, geen beperkingen rond shiftsysteem…)
2. Werk operationeel traject uit op niveau school-bedrijf
Efficiënter dan brede regionale overlegstructuren.
3. Werk met trajecten op maat in functie van de opleiding
60 procent van de leertijd op de werkvloer is niet in alle studierichtingen haalbaar, wegens te veel uren algemene vakken.
4. Bouw vooraf voldoende contactmomenten in tussen leerling en bedrijf
Deze zijn belangrijk om wederzijds juiste verwachtingen te creëren.
5. Theoretische basiskennis aanleren en bijsturen blijft taak van de school
Dit geeft de beste garantie dat alle leerlingen in het bedrijf starten met zelfde basiskennis.
6. Geef extra ondersteuning aan kmo’s
Administratie en financiële investering schrikt kleinere bedrijven af.
7. Géén draagvlak voor een betaald statuut
In duaal systeem ligt de nadruk op competentieverwerving, niet op productiviteit.
8. Minimum tweemaandelijk face to face-contact tussen mentor en school
Digitaal overleg is niet voldoende genuanceerd en houdt praktische beperkingen in.
9. Langere ‘leerplekstages’ werken beter dan versnipperde leermomenten
Wekelijkse versnippering bemoeilijkt sociale integratie op de werkvloer.
10. Bundel de eindevaluatie van de leerling bij de hr-verantwoordelijke bedrijf
Belangrijk om het oordeel van verschillende mentoren in de juiste context te plaatsen.
