Imec, de onderzoeks- en innovatiehub op het vlak van nano-elektronica en digitale technologie, ontvangt 2 miljoen euro van Vlaams minister van Innovatie Hilde Crevits voor de ontwikkeling van een baanbrekende SARS-CoV-2 test.
In tegenstelling tot de huidige testmethoden – op basis van bloed, speeksel of een staaltje uit de neus/keelholte – zal de test gebruik maken van uitgeademde lucht.
Volgens de onderzoekers zal hij in vijf minuten op een betrouwbare manier uitsluitsel geven over iemands besmettelijkheid. De oplossing zal toelaten om veel sneller en uitgebreider te testen, een belangrijke voorwaarde om epidemieën sneller meester te zijn en de economische en maatschappelijke impact ervan te beperken. Voor de ontwikkeling en klinische validatie werkt imec samen met UZ Leuven.
Tegen de zomer van 2021 wil imec een functioneel prototype testen op Brussels Airport.
De laatste maanden werd nog maar eens duidelijk dat virussen ongemeen hard kunnen toeslaan en het leven van ieder van ons aan banden leggen. Om de maatschappelijke, economische en gezondheidsimpact van epidemieën en pandemieën zo klein mogelijk te houden, is het uitermate belangrijk dat overheden en experten snel en nauwkeurig in kaart kunnen brengen hoe een virus zich onder de bevolking verspreidt. En precies daar knelt het schoentje: de diagnostische tools die vandaag gebruikt worden om te testen op SARS-CoV-2 hebben immers heel wat beperkingen.
De meest gevoelige en betrouwbare tool is de ‘polymerase chain reaction’ (PCR) test die de aanwezigheid detecteert van genetisch materiaal van het SARS-CoV-2 virus in een staal uit de neus- of keelholte. Nadeel is echter dat de staalafname door getraind medisch personeel moet gebeuren en door velen als erg oncomfortabel wordt omschreven. Bovendien komt de test met een verwerkingstijd (in een klinisch labo) van een tweetal dagen.
Snelle antigentesten zijn omwille van hun complexiteit dan weer minder betrouwbaar. Serologische testen, tenslotte, gebruiken een bloedstaal. Zij zijn sneller en minder duur dan PCR-testen, maar verifiëren alleen of een persoon antistoffen heeft aangemaakt en dus in contact is geweest met het virus.
'Al die testen geven weliswaar informatie over een huidige of voorbije besmetting, maar zeggen eigenlijk niets over de mate waarin iemand het virus nog kan doorgeven. Daarom ontwikkelen we samen met UZ Leuven een test die binnen de vijf minuten kan vertellen of je drager bent van het SARS-CoV-2 virus, én of er een grote kans is dat je besmettelijk bent. Belangrijk is ook dat onze oplossing erg laagdrempelig is: ze maakt gebruik van de virusdeeltjes in de microscopisch kleine, waterige partikels aanwezig in uitgeademde lucht. Onderzoek heeft immers aangetoond dat die partikels de voornaamste transmissieroute zijn voor het virus,' zegt Peter Peumans, CTO Health Technologies bij imec.
'Als de oplossing die wij ontwikkelen goede resultaten oplevert, zal er veel makkelijker, sneller en op een grotere schaal getest kunnen worden op de overdraagbaarheid van het SARS-CoV-2 virus. Bovendien richten we onze blik meteen op de toekomst: we willen met onze test eveneens in staat zijn om snel en flexibel in te spelen op de opmars van andere virussen en ziektekiemen die zich verspreiden via uitgeademde partikels – zoals influenza, RSV en tuberculose.'
Peter Piot, directeur van de London School of Hygiene & Tropical Medicine, bevestigt: 'Het is intussen duidelijk dat het virus presymptomatisch wordt overgedragen via uitgeademde deeltjes. Een SARS-CoV-2-test op basis van uitgeademde lucht in combinatie met een snelle moleculaire analyse kan een game changer worden. Met zo’n test wordt het namelijk mogelijk om onmiddellijk te controleren of er een grote kans bestaat dat iemand het virus overdraagt. Een test op basis van uitgeademde lucht is ook veel minder invasief dan een met wattenstaafjes of speeksel, waardoor het gemakkelijker wordt om frequent te testen.'
'De ontwikkeling van deze test is van groot belang voor de volksgezondheid. We hebben dan ook beslist om dit project met twee miljoen euro te ondersteunen,' voegt Hilde Crevits, minister van Innovatie en Economie daar aan toe. 'Het project heeft nog een weg af te leggen, maar met de nodige steun kan de klinische studie tegen de zomer afgerond zijn en kan er ook getest worden op Brussels Airport. Met deze snelle test zullen we veel korter op de bal kunnen spelen en enkel die personen die effectief voor besmettingsgevaar kunnen zorgen tijdelijk afzonderen. Een belangrijke mijlpaal om snel de draad van ons leven opnieuw op te pikken en opnieuw te genieten van reizen, sporten, cultuur en samenzijn.'
'Dankzij deze injectie van de Vlaamse overheid kunnen we een vliegende start maken', zegt Luc Van den hove, CEO van imec. 'De snelheid waarmee we deze test op de markt zullen kunnen brengen, hangt immers rechtstreeks af van het financiële plaatje. In afwachting van andere investeerders hebben we ons alvast voorgenomen om zelf voor het nodige startkapitaal te zorgen, als onderdeel van imecs bijdrage aan de wereldwijde strijd tegen COVID-19.'
