In 2020 gingen er in België 7.935 bedrijven failliet. Dat zijn er 3.879 minder dan in 2019, oftewel een daling van bijna 33 procent.
Dat blijkt uit de jongste Graydon Barometer Faillissementen over 2020.
Daarmee gaat 2020 de boeken in als een jaar met een minimum aantal faillissementen. Dat zou in een reële economie tot positiviteit stemmen, echter het lage aantal faillissementen houdt geen verband met de actuele gezondheid van het Belgische bedrijfsleven. Wel met het overheidsmoratorium op de faillissementen en de ondersteunende maatregelen van de overheid voor het Belgische bedrijfsleven.
‘Onder normale omstandigheden hadden we verheugd kunnen zijn met dit soort cijfers. We hebben in de afgelopen tien jaar niet zulke lage faillissementscijfers mogen noteren’, zegt Eric Van den Broele, directeur Research & Development bij Graydon. ‘Helaas verbergen deze rooskleurige cijfers de bloedrode cijfers die heel veel ondernemers schrijven en een stilte voor de storm die helaas in 2021 nog moet komen. De faillissementscijfers zeggen op dit moment dan ook niets over de reële economie.’
Steunmaatregelen
De huidige steunmaatregelen helpen vele bedrijven erdoor, maar niet alle. Van den Broele: ‘Onze modellen, de Graydon schokbestendigheidsscore in het bijzonder, tonen dat nog altijd 20 procent van de ondernemingen die voor de crisis gezond waren, nu in bijzonder zwaar weer verkeren, ondanks de steun. We verwachten dan ook een zich geleidelijk opbouwende faillissementenstorm eens het moratorium op faillissementen eindigt.’
Bedrijven die verplicht de deuren moeten sluiten, worden tijdelijk beschermd tegen inbeslagnames en faillissementen. Het huidige moratorium op faillissementen loopt eind januari 2021 af.
In 2020 kwamen 19.035 jobs (-11,4% tov 2019) op de tocht te staan als direct gevolg van het faillissement van de werkgever. Het aantal verloren banen nam verhoudingsgewijs minder af in vergelijking met het jaar ervoor. Dat komt door het banenverlies bij een aantal grote faillissementen, zoals Mega World (de voormalige Blokker winkels) met 462 banen, Brantano met 698 banen en Swissport Belgium dat in juni 2020 een potentieel jobverlies van 1.022 banen teweeg bracht.
Aantal faillissementen in Brussel gehalveerd
In alle drie de gewesten nam het aantal faillissementen in 2020 af. De grootste daling is te zien in het Brusselse Gewest (1.587 faillissementen in 2020, 1.487 minder dan in 2019) waar het aantal faillissementsuitspraken bijna halveerde (-48,4%). In het Waalse (2.083 faillissementen in 2020, 849 minder dan in 2019) en Vlaamse (4.211 faillissementen in 2020, 1.552 minder dan in 2019) Gewest nam het aantal faillissementen met ruim een kwart af, respectievelijk 29 procent en 27 procent.
De meeste faillissementen zijn gesitueerd in de provincies Antwerpen (1.411 faillissementen in 2020), Oost-Vlaanderen (910 faillissementen in 2020) en Luik (711 faillissementen in 2020). In vergelijking met 2019 was de afname het grootst in de provincie Luxemburg (-49,5%) en het minst in de provincie Vlaams-Brabant (-15,9%).
Bouw en Horeca tellen de meeste faillissementen, Retail verliest de meeste jobs
Ondanks het lagere aantal uitspraken is nog steeds de Bouwnijverheid koploper als het gaat om het grootste aantal faillissementen. Met 1.404 faillissementsuitspraken kent de sector wel een afname van 32,7 procent in vergelijking met het voorgaande jaar. De Horeca volgt met 1.396 uitspraken op de voet. Ook in deze sector zijn er een derde aantal faillissementen minder in vergelijking met het jaar ervoor.
Toch is het de Retail die als sector het grootste jobverlies in 2020 kent. Mede door een aantal grote eerder genoemde faillissementen (Wibra, Megaworld - de voormalige Blokker winkels en Brantano) kent de sector het grootste aantal potentiele jobverlies (4.318 jobs) gerelateerd aan een faillissement.
Faillissemententsunami dreigt
‘Door de covidcrisis heeft twintig procent van de bedrijven het water aan de lippen’, zo ziet Graydon terug in de modellen. Van den Broele: ‘Eens die steun opdroogt en na het aflopen van het moratorium krijgen we een tsunami aan faillissementen. 50.000 bedrijven kunnen kopje onder gaan. Ondanks het feit dat faillissementen bij een gezonde economie horen, is de huidige economie allerminst gebaat bij een ‘creatieve destructie’ van deze omvang. Nieuwe maatregelen en aanvullend beleid zullen ook in 2021 nodig zijn om de economie niet alleen weer op het juiste spoor te helpen, maar vanuit stilstand weer te laten rijden.’
